Mae'r Gronfa Rhwydweithiau Natur wedi dyfarnu grant o £250,000 i Gyngor Blaenau Gwent a fydd yn ariannu prosiect i helpu i ddeall gwerth a chysylltedd ecosystemau ledled Gwent a'r manteision y maent yn eu darparu i bobl a natur.
Mae’r Gronfa Rhwydweithiau Natur yn rhaglen gydweithredol rhwng y Gronfa Dreftadaeth, Llywodraeth Cymru a Cyfoeth Naturiol Cymru, a sefydlwyd i fynd i’r afael â heriau ecolegol.
Mewn partneriaeth â Cyfoeth Naturiol Cymru ac mewn cydweithrediad â sefydliadau ledled y rhanbarth, bydd y Cyngor yn gweithio i greu cynlluniau ar gyfer rhwydweithiau ecolegol gwydn. Bydd y cynlluniau hyn yn llywio sut a ble i wella cynefinoedd, yn mynd i’r afael â chamau adfer natur ac yn amlinellu pam mae lles amgylcheddol yn bwysig.
Meddai Helen Cunningham, yr Aelod Cabinet dros Leoedd a'r Amgylchedd:
"Rydym wedi ymrwymo i fynd i'r afael â'r argyfyngau hinsawdd a natur a ddatganwyd gan y Cyngor. Bydd y gefnogaeth hon gan y Gronfa Rhwydweithiau Natur, a ddosbarthwyd gan y Gronfa Dreftadaeth mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru a Cyfoeth Naturiol Cymru, yn ein galluogi i weithio mewn partneriaeth i wneud newidiadau cadarnhaol i bobl a natur yma ym Mlaenau Gwent ac ar draws y rhanbarth."
Meddai Steve Morgan, Pennaeth Gweithrediadau De-ddwyrain Cymru yn Cyfoeth Naturiol Cymru:
"Bydd y prosiect hwn yn ein galluogi i gyflymu’n gyflym y gwaith ar adeiladu gwytnwch ecosystemau trwy ddull Rhwydweithiau Ecolegol Gwydn (RENs) ledled Gwent, gan ein helpu i ddeall a gwneud y mwyaf o rôl a gwerth sylfaenol natur a gwasanaethau ecosystemau sy'n sail i'n lles, ein ffyniant, ein diwylliant a'n hunaniaeth ar draws ein tirweddau a'n cynefinoedd gwahanol.
“Mae’r prosiect hefyd yn tynnu sylw at yr ymrwymiad yng Ngwent i weithio ar y cyd ac mewn partneriaeth i gefnogi adferiad natur, cyfrannu tuag at fodloni Gweledigaeth a Nodau Lles ein Cynllun Corfforaethol, lle mae bioamrywiaeth yn cael ei amddiffyn, ei werthfawrogi, ei adfer a’i ddefnyddio’n ddoeth fel bod natur a phobl wir yn ffynnu gyda’i gilydd mewn ffordd sy’n gynaliadwy i genedlaethau’r dyfodol.
"Edrychaf ymlaen at weld cynnydd llwyddiannus y prosiect hwn wrth iddo ddatblygu a chyfrannu at ein hymdrechion ar y cyd i gymryd camau brys i atal a gwrthdroi'r dirywiad mewn bioamrywiaeth ar y cyflymder a'r raddfa sydd eu hangen, gan adeiladu gwytnwch ecosystemau fel dull datrysiadau ar sail ar natur i newid hinsawdd a llygredd, yn ogystal â gwella cyfleoedd a manteision i iechyd, lles a gwytnwch natur a phobl yn deg ac yn gynhwysol yng Ngwent."
Nod y Gronfa Rhwydweithiau Natur yw cryfhau gwytnwch rhwydwaith Cymru o safleoedd tir a morol gwarchodedig, gan gefnogi adferiad natur tra'n annog ymgysylltiad cymunedol yn weithredol.
Bydd gwella cyflwr y safleoedd gwarchodedig a chysylltiedig hyn yn eu galluogi i weithredu'n well fel rhwydweithiau natur. Mae rhwydweithiau natur yn ardaloedd hanfodol, gwydn lle gall cynefinoedd a rhywogaethau ffynnu ac ehangu. Bydd adfer cysylltedd yn y rhwydweithiau hyn yn:
- atal dirywiad pellach mewn rhywogaethau a chyflwr cynefinoedd
- cefnogi adferiad natur
- gwella'r gallu i addasu i'r argyfwng hinsawdd
Bydd y gronfa hon hefyd yn cefnogi cyfranogiad gweithredol cymunedau mewn ac o amgylch safleoedd gwarchodedig. Mae cryfhau ymgysylltiad â natur yn dod â manteision uniongyrchol i iechyd a lles pobl, yn ogystal â gwella gwytnwch y safleoedd eu hunain.
Mae'r rhwydwaith safleoedd gwarchodedig yn cwmpasu Ardaloedd Cadwraeth Arbennig, Ardaloedd Gwarchodaeth Arbennig a Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGAau) eraill.
I gael rhagor o wybodaeth am ardaloedd gwarchodedig o dir a môr ewch i wefan Cyfoeth Naturiol Cymru: https://naturalresources.wales/guidance-and-advice/environmental-topics/wildlife-and-biodiversity/protected-areas-of-land-and-seas/?lang=cy